Σε πεδίο θεαματικής ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) θα μετατραπούν τα επόμενα χρόνια οι Κυκλάδες και η Κρήτη. Χωρητικότητα που αντιστοιχεί στο ένα τρίτο της σημερινής εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ στη χώρα προβλέπει η εισήγηση του ΑΔΜΗΕ για την αύξηση της συνολικής χωρητικότητας έργων ΑΠΕ σε Κυκλάδες και Κρήτη που τέθηκε σε διαβούλευση από τη ΡΑΕ.
Ειδικότερα, στη διαβούλευση που θα είναι ανοιχτή έως τις 17 Οκτωβρίου η εισήγηση του ΑΔΜΗΕ προτείνει την αύξηση της συνολικής χωρητικότητας (υφιστάμενων και νέων) έργων ΑΠΕ στις Κυκλάδες έως 730 MW και την Κρήτη έως 2.200 ΜW. Κομβική για την ανάπτυξη της χωρητικότητας, η κατασκευή νέας Γραμμής Μεταφοράς 150 KV Αλιβέρι – Πολυπόταμος στη Ν. Εύβοια όπου παρατηρείται κορεσμός στο δίκτυο, προκειμένου να «ανοίξει» χώρος σε Άνδρο και Τήνο, έργο που όμως δεν συμπεριλαμβάνεται στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΕΣΜΗΕ έως σήμερα.
Η εισήγηση αυτή του ΑΔΜΗΕ αφορά τα περιθώρια ισχύος για την ανάπτυξη σταθμών ΑΠΕ στα νησιά ή νησιωτικά συμπλέγματα που εμπίπτουν στην εφαρμογή του άρθρου 100 του ν.4821/2021 (ΦΕΚ Α’ 134/31.07.2021). Ειδικότερα, σύμφωνα με το άρθρο 100 του ν.4821/2021 (ΦΕΚ Α’ 134/31.07.2021) προβλέπονται τα κάτωθι:
«Έργα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) που κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος, διαθέτουν άδεια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που εκδόθηκε προ της 1ης Ιανουαρίου 2016, τα οποία αποτελούν τμήμα ενός ενιαίου έργου το οποίο αναπτύσσεται σε νησί ή σε σύμπλεγμα νησιών με πρόβλεψη υλοποίησης ανεξάρτητης υποθαλάσσιας διασύνδεσης στο Σύστημα της ηπειρωτικής χώρας από κοινό φορέα υλοποίησης (εφεξής η «Ομάδα Έργων ΑΠΕ») ή Βεβαίωση Ειδικών Έργων που εκδόθηκε προς αντικατάσταση της ως άνω άδειας παραγωγής, για την εγκατάσταση αιολικών σταθμών, δύναται να υλοποιηθούν χωρίς την υποχρέωση κατασκευής της εν λόγω ανεξάρτητης υποθαλάσσιας διασύνδεσης, για τις περιπτώσεις που οι φάσεις διασύνδεσης του νησιού ή των νησιών όπου εγκαθίστανται τα έργα με το Σύστημα της ηπειρωτικής χώρας έχουν ολοκληρωθεί ή προβλέπεται να ολοκληρωθούν έως την 31η Δεκεμβρίου 2024, σύμφωνα με το εγκεκριμένο, κατά τη θέση σε ισχύ του παρόντος, Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης (ΔΠΑ) του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ)».
ΑΠΕ στην Κρήτη
Σε ό,τι αφορά το νησί της Κρήτης, σήμερα βρίσκονται εν λειτουργία αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 209,85 MW και φωτοβολταϊκοί σταθμοί ισχύος συνολικά 102,3 MW. Βάσει της κοινής εισήγησης ΑΔΜΗΕ – ΔΕΔΔΗΕ αναφορικά με τη δυνατότητα εγκατάστασης πρόσθετης παραγωγικής ισχύος για την περίοδο μετά την ολοκλήρωση της διασύνδεσης Κρήτης – Πελοποννήσου και έως την ολοκλήρωση της διασύνδεσης Κρήτης – Αττικής το περιθώριο ανάπτυξης νέων μονάδων ΑΠΕ στην Κρήτη ανέρχεται σε 180 MW. Έως την ολοκλήρωση της δεύτερης φάσης, η χωρητικότητα του συστήματος για νέες και υφιστάμενες μονάδες ΑΠΕ ανέρχεται σε 492 MW.
Μελέτη του ΕΜΠ του 2020 που είχε ζητήσει η ΡΑΕ σημείωνε ότι το διασυνδεδεμένο σύστημα της Κρήτης διαθέτει πολύ υψηλά περιθώρια υποδοχής ΑΠΕ. Μάλιστα,εκτιμάται ότι η συνολικά εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ στο νησί μπορεί να φτάσει τα 2.400 MW (αθροιστικά Α/Π και Φ/Β), παρά το γεγονός ότι η μέγιστη εξαγωγική ικανότητα των δύο διασυνδέσεων ανέρχεται σε περίπου 800 MW.
Παράλληλα, η ανάπτυξη αποθηκευτικών σταθμών στο νησί μπορεί να προσφέρει σημαντικό πρόσθετο περιθώριο υποδοχής ΑΠΕ. Ειδικότερα, αποθηκευτικός σταθμός 100MW/1200MWh οδηγεί σε επαύξηση περιθωρίου με αναλογία έως ~2/1 σε σχέση με την εγκατεστημένη ισχύ της αποθήκευσης, αυξάνοντας το περιθώριο ΑΠΕ έως τα 2600 MW. Προϋπόθεση, ωστόσο, για τη βελτίωση του περιθωρίου σε αυτό το επίπεδο είναι η επαρκής χωρητικότητα των αποθηκευτικών συστημάτων για τη διαχείριση της περικοπτόμενης παραγωγής ΑΠΕ κατά τις ώρες συμφόρησης.
Φετινή μελέτη των ΕΜΠ και ΕΛΜΕΠΑ συμπεραίνει ότι το σύστημα της Κρήτης μπορεί να ενσωματώσει με ασφάλεια, λαμβάνοντας υπόψη όλους τους τεχνικούς περιορισμούς, 618MW νέα Φ/Β και 292MW νέα αιολικά πάρκα (Α/Π), ήτοι 910MW νέα έργα ΑΠΕ. Αν τεθεί για λόγους βιωσιμότητας των επενδύσεων όριο αποκοπής ενέργειας από ΑΠΕ μικρότερη του 5%, τότε το σύστημα δύναται να φιλοξενήσει 368MW νέα Φ/Β και 118MW νέα Α/Π, ήτοι 486MW νέα ΑΠΕ.
Εν συνεχεία, προκειμένου να επιτευχθεί η εκμετάλλευση των νέων 910MW ΑΠΕ, περιορίζοντας τις περικοπές κάτω από το 5% της ετήσιας παραγωγής τους, γίνεται η θεώρηση εγκατάστασης και λειτουργίας συστημάτων αποθήκευσης ισχύος 600MW και ενεργειακής χωρητικότητας 2.000MWh. Τέλος, η ολοκλήρωση της διασύνδεσης θα δώσει περαιτέρω ώθηση στην εγκατάσταση νέων ΑΠΕ, η οποία δύναται να φτάσει τα 1345MW, με την προϋπόθεση ότι έχουν γίνει έργα ενίσχυσης και να εγκατασταθούν νέοι Υ/Σ προκειμένου να αρθούν οι αντίστοιχοι τεχνικοί περιορισμοί.
Στην εισήγησή του ο ΑΔΜΗΕ σημειώνει την ανάγκη προώθησης έργων αποθήκευσης υπό μορφή Υβριδικών Σταθμών Παραγωγής που δίνει τη δυνατότητα εγκατάστασης πρόσθετης ισχύος από νέους σταθμούς ΑΠΕ με την ισχύ αυτή να μην προσμετράται στο περιθώριο ανάπτυξής νέων σταθμών ΑΠΕ. Ενδεικτικά, με βάση αποτελέσματα σχετικής μελέτης του ΕΜΠ αποθηκευτικός σταθμός 100 MW μπορεί να μειώσει τις περικοπές κατά 2%.
Ο ΑΔΜΗΕ εξετάζει δύο σενάρια, με περικοπές ή μη της παραγωγής και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το διαθέσιμο περιθώριο ανάπτυξης σταθμών ΑΠΕ στην Κρήτη αυξάνεται σημαντικά εφόσον επιτραπεί η δυνατότητα επιβολής περικοπών περιορισμένης κλίμακας στην παραγόμενη ενέργεια ΑΠΕ. Ωστόσο, για να είναι δυνατή η επιβολή των περικοπών σε κανονική λειτουργία χρειάζεται θεσμικό πλαίσιο που να ρυθμίζει όλες τις συμβατικές και τεχνικές παραμέτρους και τη μεθοδολογία υλοποίησης των περικοπών και η εφαρμογή διαδικασιών και εφαρμογών για την υλοποίηση των περιορισμών κατά τη λειτουργία του συστήματος. Συμπερασματικά, στην περίπτωση επιβολής περικοπών προκύπτει περιθώριο συνολικής (υφιστάμενης και νέας) εγκατεστημένης ισχύος της τάξης των 2.100 – 2.200 MW.
Για τις Κυκλάδες ο ΑΔΜΗΕ εξέτασε τρία διαφορετικά σενάρια καταλήγοντας σε εκείνο που προβλέπει την υλοποίηση νέου έργου μεταφοράς στη Ν. Εύβοια και ειδικότερα η κατασκευή νέας Γ.Μ. 150 KV Αλιβέρι – Πολυπόταμος. Στο σενάριο αυτό διατηρείται το υπολειπόμενο περιθώριο ΑΠΕ στη Ν. Εύβοια και παράλληλα προσδιορίζεται το διαθέσιμο περιθώριο για ανάπτυξη νέων σταθμών ΑΠΕ σε Άνδρο -Τήνο που προκύπτει βάσει της αποσυμφόρησης του δικτύου 150 KV στην Εύβοια. Έτσι στην περίπτωση αποδοχής επιβολής περικοπών προκύπτει περιθώριο (υφιστάμενης και νέας) εγκατεστημένης ισχύος 730 MW με το σενάριο αυτό που προτείνει ο ΑΔΜΗΕ.
Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται πώς διανέμεται το περιθώριο ανά νησί με την επισήμανση ότι είναι δυνατή η ανακατανομή των περιθωρίων εντός του συμπλέγματος των νησιών Σύρος – Πάρος, Μύκονος και Νάξος και του συμπλέγματος των νησιών Σαντορίνη, Φολέγανδρος, Μήλος και Σέριφος.
Ο ΑΔΜΗΕ προτείνει να προκριθεί το σενάριο αυτό από τη ΡΑΕ ώστε το νέο έργο μεταφοράς στη Ν. Εύβοια να συμπεριληφθεί στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΕΣΜΗΕ ή να προβλεφθεί η αποζημίωσή του από τους ωφελούμενους παραγωγούς σύμφωνα με τις αποφάσεις της ΡΑΕ. Όπως σημειώνει το σενάριο αυτό προτείνεται πέρα από το γεγονός οτι επιτρέπει την αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ και για λόγους βέλτιστης ανάπτυξης και ανθεκτικότητας του Συστήματος Μεταφοράς στην περιοχή της Ν. Εύβοιας που πλήττεται συχνά από έντονα καιρικά φαινόμενα.
Πηγή: businessdaily.gr
